Hakem, spor etkinliklerinde maçları yöneten, sporcuların maç içerisinde ve genel olarak davranışlarının kurallarına uygunluğunu denetleyen, sonuçlar konusunda belirleyici bir etkisi olan kişidir. Futbolda olduğu gibi basketbol voleybol, tenis gibi pek çok spor dalında hakemler mevcuttur.

Hakemler maç gerçekleşirken bu esnada sahada yer alırlar. Kurallara uygunluk konusunda kontrollü bir şekilde maçı seyrederler. Maç sırasında pozisyonlarla alakalı belirleyici bir rol oynayarak pozisyonlara karar verirler. Gol, faul, korner, taç gibi kararları belirler. Aynı zamanda maç içerisinde oyuncuların davranışlarını kontrol ederler. Ayrıca maçın sonucunda kazanan ve kaybeden takımları açıklarlar. Yapılan bu görevler neticesinde hakemler özellikle futbol maçlarından her zaman yer alması gereken önemli statüye sahiptir.

Geçmişten bu yana Spor dallarında görevini gerçekleştiren hakemler özellikle oyun içerisinde adaletin sağlanması açısından önemli bir pozisyona sahiptir. Çünkü kimi zamanlı oyunlardan kural dışı hareket gerçekleştiğinde bu durumun ceza ile sonuçlanması gerekebilir. Böyle durumlarda adil olup olmaması ya da kural dışı olup olmamasına en son olarak hakem karar verir. Hakemlerin yaptıkları bu görev neticesinde maçlarda daha iyi bir adaletin sağlanması söz konusudur. Futbol dışında da pek çok sporda hakemlerin yer alması söz konusu olduğu için özellikle profesyonel müsabakalarda hakemlerin kararları büyük önem taşır. Futbolda hem ülke içerisinde hem de yurt dışındaki liglerde hakemlerin verdiği kararlar her zaman önemlidir.

Futbolda ikimiz zaman sarı kart ve kırmızı kart gibi önemli kararlar verildiğinde bu şekilde oyuncunun karşı tarafa kural dışı hareketi sonuçlanmış olur. Kural dışı hareketlerde bu şekilde yaptırımlar söz konusu olduğu için bu kararlar, hakem tarafından verilir. Hakemler gözlemlemeyi başarılı bir şekilde tamamladıktan sonra son kararı vererek topun pozisyonuna ya da oyuncuya verilmesi gereken sonucu açıklar. Kimi zaman ofsayt kararı kimi zaman faul gibi durumlara karar verilebilir.

Hakemin Görevleri Nelerdir?

Futbol maçlarında hakemlerin belli başlı görevleri yer alıyor. Takım oyuncularına ve takım yetkililerine maç öncesinde, maç sırasında ve maç sonrasında ortaya çıkan durumlar karşısında alınan kurallar hakkında bilgi içeriği sunan bir maç raporu hazırlar. Daha sonrasında ise bu raporu ilgili kişilere sunar.

Hakemler oyun içerisinde kural dışı bir hareket gördüğünde eğer bu hareketin kural dışı olduğuna karar verirse bu karar kesindir. Fakat bir kararı kesin olarak aldıktan sonra bu karar hakkında emin olamayıp değiştirmek istediğinde yardımcı hakemlerden de destek alma yetkisi mevcuttur. Bu doğrultuda oyunu tekrar başlatmadan önce aldığı kararı değiştirme yetkisi bulunuyor.

Futbolda kimi zaman sağ ol ya da korner gibi birbirinden farklı kural dışı hareket ya da karşı oyuncuya müdahale gibi davranışlar söz konusu olabilir. Böyle zamanlarda hakem gözlemlediği esnada eğer faul kararı verirsem ofsayt atış hakkı gibi seçenekler doğar.

Bu kararlara hakem adil bir şekilde gözlem yaptıktan sonra kararı verir.  Ayrıca futbol içerisinde oyuncuyu uyarma amaçlı sarı kart uyarısı verebilir. Eğer daha ciddi bir kural dışı hareket söz konusu ise kırmızı kart vererek oyuncunun maçtan çıkarılmasına ve gelecek maç için cezalandırılmasını da sağlayabilir. Bu şekilde geniş yetkilere sahip olan hakemler amaçlardan önemli bir rol oynar. Maçların daha adil olabilmesi ve kural dışı davranışların sonuçlarının ortaya çıkabilmesi adına hakemlerin maş esnasında bulunması gerekir. Tüm bu yetkiler neticesinde hakemler sayesinde maçın her iki takım açısından da güvenli şekilde devam etmesi sağlanır.

Nasıl Futbol Hakemi Olunur?

Futbol hakemi olmak isteyen kişiler öncelikle en az lise mezunu olmak gerekiyor. Yaş sınırı bulunan hakemlikte 30 yaşından büyük olmamak gerekiyor. Yani minimum 18 maksimum 30 yaşında olan kişiler hakemlik başvurusunda bulunabilir. Ayrıca hakemlik eğitiminin alınması gerekir. Yazılı sınavın veya atletik testini geçilmesi gerekiyor. Bir yandan adli sicil kaydından daha temiz olması gerekiyor.

Fiziksel olarak da boy ve kilo kız taslarına uygun olmak gerekiyor. Aynı zamanda gerekli sağlık raporlarını almak ve bu sağlık kontrollerinden de geçmiş olmak gerekiyor. Son olarak da il hakem kuruluna gerekli evrakların teslim edilmesi gerekiyor. Bu şartlar futbol hakemi olmak konusunda olmazsa olmaz seçenekler arasında bulunuyor. Gerekli belgelerin iletilmesi ve hakem olmak için başvuruda bulunmak açısından il hakem kuruluna başvurmak gerekiyor. Başvuru neticesinde detaylı incelemeler yapılır. Hakemlik başvuruları genellikle yıl içerisinde Aralık aylarında gerçekleştiriliyor.

Hakemlik için alınması gereken eğitim ortalama 5 aydır. Ayrıca atletik sınavında doğru sürelerle ve kurallarla geçilmesi gerekiyor. Bir süre önce Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde hakemlik için eğitim alanı açılmıştır. Burada sunulan eğitimi aldıktan sonra gerekli belgeler temin edilerek başvurularda bulunmak mümkündür. Başvuruda bulunduktan sonra belgeler ve eğitim düzeyi incelendikten sonra şartlar eğer karşılanıyorsa onaylanma durumu gerçekleşir. Onaylandıktan bir süre sonra futbol hakemliğine başlamak ve resmen bu görevi adım atmak mümkündür.

Futbol hakemliğine başladıktan sonra özellikle doğru kararlar verebilmek bu meslekte önemli olduğu için Bu doğrultuda bir ilerleme kaydetmek önemlidir. Adaletle kararlar verebilmek ve futbolda kural dışı hareketlere doğru cezalar verilmesi gibi detaylar hakemlikte her zaman önemlidir. Bu yüzden de futbol hakemleri her zaman bu noktalara dikkat ederek bu mesleğe adım atıyor. Sonrasındaki süreç hakemin adaletiyle birlikte önemli bir hal alır.